Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2011

"Old Firm": Ιερός πόλεμος και στη μέση... λίγο ποδόσφαιρο


Το ντέρμπι της Γλασκώβης ανάμεσα στην Σέλτικ και της Ρέιντζερς ξεπερνά τις τέσσερις γραμμές του γηπέδου. Αποτελεί μία διαρκή μάχη, με πολιτικές και θρησκευτικές προεκτάσεις και χωρίζει την πρωτεύουσα της Σκωτίας πραγματικά στα δύο. "Στη μέση της ιστορίας υπάρχει και ένα ποδοσφαιρικό ματς", αναφέρει ένα ανέκδοτο στη Σκωτία. 







Αναζητώντας την απαρχή του μίσους, οδηγούμαστε στον 16ο αιώνα και στον ηγέτη του Προτεσταντισμού, Τζον Νοξ, ο οποίος προσπάθησε να ξεριζώσει τον καθολικισμό από την Σκωτία, διώκοντας καθολικούς, καθώς και όποιον άλλο τολμούσε να αντιτεθεί στον Προτεσταντισμό. Ο σεκταριανισμός (διαχωρισμός ανάλογα με θρησκευτικές πεποιθήσεις) ταλανίζει από τον 17ο αιώνα την Σκωτία και έχει τόσο θρησκευτικές, όσο και πολιτικές προεκτάσεις. Τα περιστατικά μίσους στην Σκωτία είναι αμέτρητα και έχουν καταλήξει αρκετές φορές σε θανάτους, με την Γλασκώβη να είναι κυριολεκτικά χωρισμένη στα δύο.



"Οld Firm"

To πρώτο ματς των δύο ομάδων ήταν ένα φιλικό που έγινε το 1988. Μάλιστα, η Σέλτικ για να κατέβει στο γήπεδο χρειάστηκε να δανειστεί 8 παίκτες από την ομάδα που τότε αποτελούσε τον εκπρόσωπο της Ιρλανδίας στη Σκωτία, την Χιμπέρνιαν. Η Σέλτικ επικράτησε με 5-2 χωρίς κανέναν απολύτως έκτροπο και μια εφημερίδα της Γλασκώβης έγραψε ότι οι παίκτες των δύο ομάδων ήταν σαν... παλιόφιλοι (Old firm friends). Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, η ονομασία του ντέρμπι της προέρχεται από ερμηνεία του old Firm ως "συνεταιράκια" και έχει να κάνει με το μοίρασμα των εσόδων από τα ματς.



Ρέιντζερς 

Η Ρέιντζερς επισήμως ιδρύθηκε το 1873, αν και οι τέσσερις δημιουργοί της, οι αδερφοί Μόουσες, ο Πίτερ ΜκΝιλ και ο Πέτερ Κάμπελ είχαν δημιουργήσει την ομάδα το 1872, ενώ εμπνεύστηκαν το όνομά της από μία βρετανική ομάδα ράγκμπι. Αρχικά δεν ήταν προσκείμενη σε κανένα θρησκευτικό δόγμα, οι υποστηρικτές της τάχθηκαν όμως κατά των ιρλανδών μεταναστών, οι οποίοι υποστήριζαν την Σέλτικ. Στο ξεκίνημα του 20ου αιώνα Ιρλανδοί εργάτες ναυπηγίων από το Μπέλφαστ μετανάστευσαν στην Γλασκώβη, όπου μετακινήθηκε η εταιρία τους, δημιουργώντας κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και κάνοντας τους Προτεστάντες να στραφούν εναντίον τους.



Οι Προτεστάντες καθώς και οι "Ενωτικοί", οι οποίοι ήθελαν την Σκωτία υπό τη σκέπη της Μεγάλης Βρετανίας και όχι ξεχωριστή χώρα, συνασπίστηκαν γύρω από την Ρέιντζερς και οι "Billy Boys", οι φανατικοί τους οπαδοί ανέλαβαν να… καθαρίσουν την πόλη από τους Ιρλανδούς μετανάστες. Ο Σεκταριανισμός  εκφραζόταν πλήρως μέσα από τις δύο ομάδες και η κόντρα εντάθηκε σε σημείο που άτομα της ίδιας οικογένειας έφτασαν στο σημείο να μην μιλούν μεταξύ τους. Οι οπαδοί της Ρέιντζερς συνήθιζαν να σκορπίζουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο του Άιμπροξ τις στάχτες των νεκρών τους, μέχρι που αυτό απαγορεύτηκε καθώς καταστρεφόταν το χορτάρι!



Σέλτικ

Η πεποίθηση που κυριαρχεί για την Σέλτικ είναι ότι αποτελεί μια ομάδα της Ιρλανδίας, η οποία αγωνίζεται σε λάθος Πρωτάθλημα. Το γήπεδο είναι πάντα γεμάτο με σημαίες της Ιρλανδίας, ενώ σε κασκόλ σημαίες κ.ο.κ αναγράφεται ως "The pride of Ireland”, το καμάρι της Ιρλανδίας. Φυσικά, διαθέτει πολλούς οπαδούς και στην Ιρλανδία, οι οποίοι είναι εξίσου φανατισμένοι. To 1891 oι Καθολικοί του Μπέλφαστ ίδρυσαν την Σέλτικ Μπέλφαστ, μετατρέποντας τα παιχνίδια με ομάδες Προτεστάντων, όπως η Λίνφιλντ σε ιερούς πολέμους, με τους πυροβολισμούς να είναι συχνό φαινόμενο.


Τελικά, η ομάδα διαλύθηκε το 1949, όταν οι οπαδοί εισέβαλαν μέσα στον αγωνιστικό χώρο και επιτέθηκαν με μανία στους παίκτες της αντίπαλης ομάδας, σπάζοντας μάλιστα το πόδι ενός από αυτούς. Στη συνέχεια αφοσιώθηκαν στην Σέλτικ και είναι χαρακτηριστικά τα αποτελέσματα μία έρευνας, σύμφωνα με τα οποία λιγότεροι από το 50% των οπαδών της Σέλτικ στο Μπέλφαστ έχουν δουλειά πλήρους απασχόλησης. Κι όμως, το 80% συμμετείχε και στις 16 οργανωμένες εκδρομές στην Γλασκώβη, προκειμένου να δουν τους “Bhoys” από κοντά.




Μίσος

Μετά τη δεκαετία του 70` οι επιθέσεις αυξήθηκαν και το 1999 βρέθηκαν δύο νεκροί μετά από συμπλοκές οπαδών της ομάδας.

Το 1975  ένα μόλις ματς έγινε αφορμή για δύο απώλειες φόνου, δύο επιθέσεις με... μπαλτά, μία με τσεκούρι και περίπου 35 απλές επιθέσεις.

Το 1996, ο Τζέισον Κάμπελ, ένας 23χρονος Προτεστάντης ακολούθησε έναν 16χρονο οπαδό της Σέλτικ ο οποίος μέσα από τον μπουφάν φορούσε φανέλα της ομάδας και του έκοψε από πίσω το λαιμό με ένα μαχαίρι, σκοτώνοντάς τον ακαριαία. Ο Κάμπελ καταδικάστηκε και έκανε αίτηση για μεταφορά σε φυλακή της Βόρειου Ιρλανδίας, θεωρώντας ότι η πράξη του έχει πολιτικά κίνητρα. Το αίτημα του απορρίφθηκε. Στο μεταξύ, κάθε φορά που οι οπαδοί της Σέλτικ προσπάθησαν να αποτίσουν φόρο τιμής στο σημείο του θανάτου του 16χρονου με λουλούδια, εικόνες κτλπ, οι οπαδοί της Ρέιντζερς τα κατέστρεφαν.

Ο πατέρας και ο θείος του δολοφόνου είχαν καταδικαστεί το 1979 σε ισόβια, καθώς έκαψαν δύο ιρλανδικά μπαρ στη Γλασκώβη, ενώ ήταν γεμάτα με κόσμο. Οι δύο σύλλογοι έχουν αναγνωρίσει το πρόβλημα του σεκταριανισμού και σε συνδυασμό με την αστυνομία, το κράτος και την εκκλησία κάνουν προσπάθειες προκειμένου να αποτραπούν τα επεισόδια. Λόγου χάρη συμβαίνει το εξής περίεργο: Απαγορεύεται στους οπαδούς της Ρέιντζερς να έχουν βρετανικές σημαίες, οι οποίες είναι οι επίσημες του κράτους, μέσα στο Πάρκχεντ. Ακόμη, απαγορεύτηκαν προκλητικά συνθήματα και έγιναν συλλήψεις οπαδών.


Το 1999 αναγκάστηκε σε παραίτηση ο αντιπρόεδρος της Ρέιντζερς,Ντόναλντ Φίντλεϊ, καθώς οι κάμερες των έπιασαν να τραγουδάει προκλητικά τραγούδια, σε εκδήλωση των "Billy Boys". To 2002 κυκλοφόρησε η πορτοκαλί φανέλα της ομάδας, με τους ιθύνοντες να τονίζουν ότι η κίνηση αυτή έγινε για καθαρά πολιτικούς λόγους και όχι για πολιτικούς. Η απόφαση αυτή δέχτηκε κριτική από κινήματα κατά του Σεκταριανισμού καθώς και από πολιτικούς.

Το 2006 απαγορεύτηκε από την UEFA στην Ρέιντζερς το τραγούδι "Billy Boys", ενώ ο πρόεδρος της Σέλτικ αρνήθηκε να παραδώσει στην Ομοσπονδία λίστα με προκλητικά τραγούδια και ο εκτελεστικός διευθυντής, Πίτερ Λάουελ, υπερασπίστηκε τις ιρλανδικές μπαλάντες. Παρόλα αυτά, έχουν επιβληθεί πρόστιμα στους Τζερς για συνθήματα, καθώς κάποιοι επιμένουν να προκαλούν. Οι δύο ομάδες το 2005 έφτιαξαν την "Old Firm Alliance", με σκοπό την σωστή εκπαίδευση των παιδιών, ενώ ξεκίνησαν καμπάνιες κατά του σεκταριανισμού και του ρατσισμού.


Μόρις Τζόνστον

Ο Μο Τζόνστον αποτελεί τον πρώτο παίκτη που η διοίκηση της Ρέιντζερς, έπειτα από εισήγηση του Γκρέιαμ Σούνιες, απέκτησε γνωρίζοντας ότι είναι καθολικός… και τι καθολικός! Οι οπαδοί της Ρέιντζερς είχαν προλάβει να τον μισήσουν όταν στον τελικό Κυπέλλου του 1986 είχε χτυπήσει με κουτουλιά τον Στιούαρτ Μονρό και πριν προλάβει ο διαιτητής να τον αποβάλει, γύρισε προς τους οπαδούς της Ρέιντζερς και έκανε τον σταυρό του, κάνοντας έτσι ακόμα και τον πιο… μετριοπαθή από αυτούς να τον μισήσει. Όταν υπέγραψε για την Ρέιντζερς, οι πρώτες αντιδράσεις ήρθαν από πλευράς οπαδών της Σέλτικ.

Ενας σύνδεσμος οπαδών της ομάδας στο Μπέλφαστ έκλεισε σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ το παρατσούκλι που του  κόλλησαν ήταν  «μικρό σκατό» στα γαλλικά, καθώς είχε γαλλικές ρίζες.  Ο προσκείμενος στην Σέλτικ Τύπος δεν σταμάτησε να τον κατακεραυνώνει και ο ίδιος βρήκε σπίτι στον Εδιμβούργο και προσέλαβε άνδρες προσωπικής ασφάλειας για να επιβιώσει. Το σπίτι του πυρπολήθηκε από τους οπαδούς της Σέλτικ, οι οποίοι ξυλοκόπησαν και τον πατέρα του.

Ο ίδιος προσπάθησε να κερδίσει τουλάχιστον τους οπαδούς της Ρέιντζερς, τραγουδώντας προτεσταντικά τραγούδια και φτύνοντας πάνω στο τετράφυλλο τριφύλλι της Σέλτικ. Όταν ανακοινώθηκε η μεταγραφή του αρκετοί οπαδοί συγκεντρώθηκαν στο «Άιμπροξ» και έκαψαν τα εισιτήρια διαρκείας τους, αρκετοί από αυτούς μποϊκόταραν την ομάδα, δεν δίσταζαν να έρχονται σε σύγκρουση με ομοϊδεάτες τους οι οποίοι μπορεί να χειροκροτούσαν κάποια γκολ του Τζόνστον, ενώ αρκετοί δεν έπαιρναν υπόψη τα τέρματα που σημείωνε! Λόγου χάρη, αν η Ρέιντζερς κέρδιζε 1-0 με δικό του γκολ, θεωρούσαν ότι το ματς έληξε ισόπαλο χωρίς τέρματα.

Η ιστορία με τον σταυρό επαναλήφθηκε το 2006 από τον Πολωνό τερματοφύλακα της Σέλτικ Άρθουρ Μπόρουτς, ο οποίος όμως οδηγήθηκε στο δικαστήριο μετά από μήνυση, θεωρώντας ότι με την κίνηση του προκάλεσε την εξέδρα. Καταδικάστηκε μάλιστα σε ποινή φυλάκισης δύο μηνών, η οποία όμως έπεσε στην έφεση.


Στην Σέλτικ από την άλλη ο περιορισμός αυτός δεν υφίσταται. Αρκετοί προτεστάντες έχουν φορέσει τη φανέλα της ομάδας από την δεκαετία του 50` και μετά χωρίς να υπάρξουν ακραίες αντιδράσεις, αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε την γιούχα που δέχτηκε ο Γιώργος Σαμμαράς, όταν εμφανίστηκε με πορτοκαλί παπούτσια, προφανώς μην γνωρίζοντας ότι το πορτοκαλί θεωρείται μη αποδεκτό χρώμα στο Πάρκχεντ, λόγω των Οραντζμεν, του εξτρεμιστικού δηλαδή τάγματος των εξτρεμιστών προτεσταντών. Οι «Πορτοκαλί» οφείλουν την… ονομασία τους στους Οράνιε της Ολλανδίας και τον Βασιλιά Γουλιέλμο της Οράγης, ο οποίος τον 17ο αιώνα εγκαθίδρυσε τον Προτεσταντισμό στην νοτιοδυτική Αγγλία.



Τίτλοι

Στα αγωνιστικά, η Ρέιντζερς αποτελεί τον κυρίαρχο εντός συνόρων, ενώ η Σέλτικ έχει περισσότερες ευρωπαϊκές διακρίσεις. Οι Τζερς θεωρούνται η πιο επιτυχημένη ομάδα στον κόσμο όσον αφορά τους τίτλους, μετρώντας 51 Πρωταθλήματα, 31 Κύπελλα, 25 Λιγκ Καπ και 1 Κύπελλο Κυπελλούχων. Από την άλλη, η Σέλτικ έχει 1 Κύπελλο Πρωταθλητριών το 1967, επικρατώντας με 2-1 στην Λισαβόνα επί της περίφημης Ιντερ του μετρ του Κατενάτσιο, Ελένιο Χερέρα. Η τότε ομάδα της Σέλτικ έμεινε στην ιστορία ως "τα λιοντάρια της Λισαβόνας" και σήμερα η ιστορία της αποτελεί ένα από τα πρώτα μαθήματα που κάνουν οι οπαδοί της Σέλτικ στα παιδιά τους!  Η Σέλτικ έχει φτάσει ακόμα σε δύο Ευρωπαϊκούς τελικούς, το 1970 στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και το 2003 στο Κύπελλο UEFA. Οσον αφορά τους εγχώριους τίτλους υπολείπεται σημαντικά των Τζερς, έχοντας 42 Πρωταθλήματα 24 Κύπελλα και 13 Λιγκ Καπ.



Ο Τζιμ Κρέιγκ, πρώην παίκτης της Σέλτικ και μέλος της ομάδας που κατέκτησε το Ευρωπαϊκό στη Λισαβώνα, είχε πει στον συγγραφέα Σάιμον Κούπερ: "Οι για φυλετικούς λόγους οπαδοί δεν θέλουν να αλλάξει το παιχνίδι. Είναι μεγάλη μέρα για αυτούς να πηγαίνουν στο γήπεδο και να μπορούν να μισούν τον αντίπαλο. Αν το παιχνίδι γινόταν κεκλεισμένων των θυρών, θα στέκονταν απ` έξω, από τις δύο πλευρές του γηπέδου και θα ξεφώνιζαν. Είναι δύσκολο για τους παίκτες, επειδή συχνά ολόκληρη η σεζόν σου κρέμεται από το πώς έπαιξες στα Old Firm".

Είναι γεγονός ότι το μίσος των μεν για τους δε έχει πλέον περάσει στην κουλτούρα τους.

Τουλάχιστον όσον αφορά την πολιτική τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς είναι συχνό φαινόμενο οπαδοί των δύο ομάδων να ψηφίζουν το ίδιο κόμμα, ενώ τα πράγματα όσο περνά ο καιρός χαλαρώνουν και όσον αφορά τη θρησκεία. Πλέον, είναι πιθανό να δεις έναν καθολικό να εργάζεται για έναν Προτεστάντη και οι μικτοί γάμοι είναι συχνό φαινόμενο. Το μίσος λοιπόν και η έχθρα μπορεί να ξεκίνησε ως θρησκευτικός φονταμενταλισμός ωστόσο πλέον έχει εξελιχθεί και για αυτό το λόγο δεν συναντιέται σε κανένα άλλο ντέρμπι στον κόσμο.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου