Λένε ότι όσα δε φέρνει ο χρόνος τα φέρνει η ώρα. Στην προκειμένη περίπτωση τα έφερε η... βροχή!
Ο ντόκτορ Νέισμιθ επινόησε το μπάσκετ και δεν πρόλαβε καν να το θαυμάσει σαν Ολυμπιακό Άθλημα στους αγώνες του Βερολίνο. Αν έβλεπε σήμερα το "πνευματικό του παιδί" ο καθηγητής από το Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης δεν θα πίστευε την πρόοδό του. . .
Βλέπετε, το άθλημα που ξεκίνησε σαν "διασκέδαση για τις ελεύθερες ώρες" των μαθητών του Νέισμιθ εξελίχθηκε σε μια τεράστια παγκόσμια επιχείρηση, έγινε "εθνικό σπορ" στις Ηνωμένες Πολιτείες και η Παγκόσμια Ομοσπονδία έχει στις τάξεις της, περισσότερες χώρες-μέλη από τον ΟΗΕ!
Το μικρό γυμναστήριο της Μασαχουσέτης έχει δώσει τη θέση του σε υπερσύγχρονα γήπεδα σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη! Και όχι μόνο. Μπάσκετ παίζεται παντού. Ένα "τηλεοπτικό σόου" εκατομμυρίων, σε παίκτες που εξελίσσονται και έχουν απίστευτα πια σωματικά προσόντα. Αυτό είναι σύγχρονο μπάσκετ. Αλλά δεν ήταν πάντοτε έτσι....
Τα πρώτα Βήματα - Η Εξάπλωση
Μοιάζει σαν ένα παραμύθι της γιαγιάς. Μια φορά κι έναν καιρό στο Σπρίνγφιλντ...
Ήταν Δεκέμβριος του 1891 κι ο Καναδός καθηγητής Τζέιμς Νέισμιθ, καθηγητής της φυσικής αγωγής στο Σπρίνγφιλντ της Μασαχουσέτης, αναζητούσε ένα καινούργιο σπορ για να περνούν την ώρα τους οι φοιτητές. Είχαν βαρεθεί κι αυτοί κι αυτός τα παραδοσιακά σπορ κι από τη στιγμή που τον κάλεσε ο διευθυντής του κολεγίου Λούθερ Χέλσεϊ και συμφώνησαν ότι "πρέπει να βρούμε κάτι καινούριο"δεν έκλεισε μάτι κι άρχισε μέρα-νύχτα να σκαρώνει ιδέες...
Εκείνη την εποχή ο Νέισμιθ ήταν 30 χρονών, σε μια από τις δημιουργικές φάσεις της ζωής του. Νεότερος είχε ασχοληθεί με το ράγκμπι εντελώς τυχαία: ήταν θεατής σ' έναν αγώνα, κάποιος παίκτης τραυματίστηκε κι επειδή ακριβώς ήταν ο... μοναδικός θεατής δεν αρνήθηκε την πρόκληση να πάρει τη θέση του. Από τη στιγμή κιόλας, που ανέλαβε τη θέση του γυμναστή στο Σπρίνγκφιλντ δοκίμαζε τους μαθητές του σε όλα τα γνωστά και παραδοσιακά σπορ, από την κολύμβηση και την κωπηλασία μέχρι την πάλη και το ράγκμπι. Κάτι, όμως, του έλειπε. Κάτι καινούριο έπρεπε να ανακαλύψει και να το λανσάρει στο πρόγραμμα...
Ξαφνικά του ήρθε η μεγάλη ιδέα. Ένα "φλας" άστραψε στο μυαλό του πολυμήχανου Οδυσσέα της εποχής. Πήρε μολύβι και χαρτί κι άρχισε να σημειώνει τους κανονισμούς αυτού του καινούριου παιχνιδιού, που είχε "συλλάβει" στο μυαλό του. Ήταν πέντε βασικοί κανόνες, που θα αποτελούσαν το βασικό σκελετό του:
- Θα παίζεται με τα χέρια και με στρογγυλή μπάλα.
- Απαγορεύεται το περπάτημα των παικτών με την μπάλα, όπως ισχύει με το ράγκμπι.
- Οι αλλαγές θα γίνονται σ' όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού.
- Δεν επιτρέπεται η σωματική επαφή με τον παίκτη, που είναι κάτοχος της μπάλας.
- Ο στόχος θα είναι ανυψωμένος και σε οριζόντιο επίπεδο με το έδαφος.
Το καινούριο παιχνίδι είχε γεννηθεί στο μυαλό του Νέισμιθ. Ίσως είχε "κλέψει" την ιδέα από ένα παιχνίδι της παιδικής του ηλικίας, που λεγόταν "η πάπια στο βράχο", μπορεί να είχε διαβάσει και τις ιστορίες του παρελθόντος για κάποια παιχνίδια με τα οποία περνούσαν την ώρα τους οι Αζτέκοι. Πάντως αυτός ο άνθρωπος, που πριν καταπιαστεί με τα σπορ σπούδαζε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο "Μακ Γκιλ" του Μόντρεαλ (και βέβαια δεν μπορούσε τότε ούτε να φανταστεί την πορεία ης μελλοντικής του "ανακάλυψης") είχε σίγουρα την αίσθηση της έρευνας και της δημιουργίας. Κι όπως κάμποσες δεκαετίες αργότερα έγραψε ο τότε πρόεδρος της ευρωπαϊκής ζώνης της ΦΙΜΠΑ Ρόμπερτ Μπισνέλ "... επειδή έψαχνε τα πάντα, θα μπορούσε να γίνει ένας εξαιρετικός κυνηγός ή χρυσοθήρας ή ακόμα και εξερευνητής".
Ήταν 21 Δεκεμβρίου του 1891 κι έβρεχε. Ο Νέισμιθ είχε μείνει ξάγρυπνος όλη τη νύχτα, σχεδίαζε στο χαρτί το καινούριο παιχνίδι και ποιος ξέρει αν αναλογιζόταν τι είχε επινοήσει και πού θα οδηγούσε η αγωνία του. Πρωί-πρωί πήγε στο κλειστό γυμναστήριο του πανεπιστημίου, συγκέντρωσε τους μαθητές του και τους ανακοίνωσε ότι είχε ανακαλύψει κάτι καινούριο. Το μόνο που έλειπε εκείνη τη στιγμή ήταν να βρεθεί ο στόχος, που σύμφωνα με την ιδέα του θα ήταν δυο ξύλινα κιβώτια σε υπερυψωμένο σημείο...
Και πώς θα έβρισκε τα κιβώτια; Ο "Ντοκ" δεν έχασε τον καιρό του. Πηγαίνει, λοιπόν, κατευθείαν στον αποθηκάριο του κολεγίου, τον Ποπ Στέμπινς, και του εξηγεί τι θέλει: δύο κιβώτια μήκους 18 ιντσών το καθένα, όπου θα χωράει μια μπάλα. Φαινόταν απλό, ο Στέμπινς ρώτησε αν "θα έχουμε ένα παιχνίδι στον αέρα", ο Νέισμιθ απάντησε "αυτή είναι η ελπίδα μου" κι έστρεψε το βλέμμα του γυρεύοντας κιβώτια. Ο Στέμπινς κατάλαβε τι του ζητούσε ο καθηγητής, αλλά δεν είχε κάτι τέτοιο. "Δεν μπορώ να βρω, αλλά αν θέλεις, μπορώ να τα φτιάξω. Όμως θα μου πάρει μέρες. Βολεύεσαι με κάτι καλάθια, που βάζουμε το καλοκαίρι τα ροδάκινα; Μου φαίνεται ότι είναι ό,τι πρέπει για τη δουλειά σου" του είπε κι ο ανυπόμονος Νέισμιθ χωρίς να το πολυσκεφτεί του απάντησε "φέρ' τα και βλέπουμε".
Ο Στέμπινς έφερε τα καλάθια και στην αρχή περίμενε από κάτω δίπλα σε μια σκάλα κι ανέβαινε για να βγάλει την μπάλα, κάθε φορά, που σημειωνόταν πόντος. Κάποια στιγμή βεβαίως κατάλαβαν ότι θα ήταν πολύ πιο απλό αν κόψουν τη βάση των καλαθιών, ώστε η μπάλα να βγαίνει μόνη της από το καλάθι, μετά από κάθε πόντο, κι έτσι έγινε. Η αρχή είχε γίνει...
Η ιστορία, λοιπόν, αρχίζει να γράφει τα πρώτα βήματα του μπάσκετ. Ο Νέισμιθ χώρισε τους μαθητές του σε δύο ομάδες των εννέα παικτών κι έτσι οι πρώτοι που αναφέρονται ότι έπαιξαν έναν αγώνα μπάσκετ είναι οι Ουίλιαμ Ντέιβς, Τζον Τόμπσον, Γιουτζίν Λίμπι, Τζορτζ Βέλερ, Ουίλμπερτ Κάρεϊ, Έρνεστ Χίλντνερ, Λίμαν Άρτσιμπαλντ, Γκενζαμπάρο Ισικάβα (κι ένας Γιαπωνέζος), Φράνκλιν Μπαρνς, Έντουιν Ραγκλ, Φρανκ Μάχαν, Μπέντζαμιν Φρέντς, Ουίλιαμ Τσέις, Τζορτζ Ντέι, Χένρι Γκέλαν. Αυτό το πρώτο δοκιμαστικό παιχνίδι είχε μικρή διάρκεια, ίσα-ίσα μέχρι να σημειωθεί ένα καλάθι, κι έτσι έμεινε στην ιστορία ο Ουίλιαμς Τσέις, ως ο πρώτος σκόρερ στα χρονικά.
Από εκεί και πέρα τα πράγματα πήραν το δρόμο τους μέχρι την εποχή μας. Ο Νέισμιθ συμπλήρωσε τους κανονισμούς, προσθέτοντας στους αρχικούς πέντε άλλους οκτώ, και στις 11 Μαρτίου του 1892 έγινε ο πρώτος επίσημος αγώνας, ανάμεσα στους μαθητές και τους καθηγητές του Σπρίνγκφιλντ κι ήδη το παιχνίδι είχε ονομαστεί "BASKETBALL" καθώς ο Νέισμιθ είχε αρνηθεί να πάρει το δικό του όνομα. Και την επόμενη ημέρα, η εφημερίδα "Χρονικά του Σπρίνγκφιλντ" γράφει: "Περισσότεροι από 200 θεατές παρακολούθησαν εχθές ένα καινούριο παιχνίδι στο κολέγιο Σπρίνγκφιλντ, ανάμεσα στους καθηγητές και τους μαθητές της σχολής. Λέγεται μπάσκετμπολ και χθες το απόγευμα δόθηκε ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων αγώνας. Οι δύο ομάδες έπαιξαν ως εξής: καθηγητές με τους Γκούλικ, Κλαρκ, Νέισμιθ, Σταγκ, Μορς, Μπάουν και Μάγερ και οι μαθητές με τους Ντέιβις, Μαχν, Τόμπσον, Άρτσιμπαλντ, Ραγκλ, Μακ Ντόναλτ και Λίμπι. Μορφή του αγώνα αναδείχτηκε ο Αλόνζο Σταγκ, που εξαιτίας των συνηθειών του από το ράγκμπι, προσπαθούσε με κάθε τρόπο να αποσπάσει την μπάλα από τα χέρια των αντιπάλων του. Τα μέσα που χρησιμοποιούσε ήταν συχνά αντίθετα με τους κανόνες του παιχνιδιού, αλλά αυτός πέτυχε τον μοναδικό πόντο για την ομάδα των καθηγητών. Οι μαθητές νίκησαν με 5-1 με τέσσερις πόντους του Ραγκλ κι έναν του Μακ Ντόναλντ..(σ.σ.: για την ιστορία αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σταγκ έγινε ένας από τους κορυφαίους παίκτες και προπονητές του αμέρικαν φούτμπολ).
Τα πράγματα έπαιρναν σιγά-σιγά το δρόμο τους, μάλιστα η Χριστιανική Αδελφότητα και το κολέγιο Σπρίνγκφιλντ συνέταξαν και ένα συμβόλαιο κατοχύρωσης του αθλήματος. Μέσα στο 1892, ο Λιου Άλεν από το Χάρτφορντ σχεδιάζει ένα κυλινδρικό στεφάνι με πλεκτό δίχτυ κι έτσι τα... καλάθια από τα ροδάκινα πάνε οριστικά στο... χρονοντούλαπο της ιστορίας. Ένα χρόνο αργότερα κατασκευάζονται και τοποθετούνται στα γήπεδα οι πρώτες μπασκέτες, ενώ στις 22 Μαρτίου του 1892 στο Σμιθ κόλετζ του Νορθάμπτον παίζεται ο πρώτος αγώνας μεταξύ γυναικών, με πρωτοβουλία της Σέντα Μπερενσον, που μάλιστα κάνει σημαντικές διορθωτικές και βελτιωτικές παρεμβάσεις στους κανονισμούς του Νέισμιθ.
Το 1894 οι ποδοσφαιρικές μπάλες, με τις οποίες παιζόταν το παιχνίδι, αντικαθίστανται με καινούριες, ειδικές για το μπάσκετ, ενώ καθιερώνονται οι ελεύθερες βολές, που μετρούν έναν πόντο, ενώ το καλάθι δίνει δύο πόντους. Προηγουμένως, το 1893, ο καθηγητής Ραϊντάουτ παίρνει άδεια από το Σπρίνγκφιλντ, εγκαθίσταται στο Παρίσι και μετεμφυτεύει τον σπόρο του Νέισμιθ στην Ευρώπη, αρχίζοντας την εξόρμησή του από το κολέγιο "Φολί Μπεζερεσάν". Είναι οι εποχές, που οι διαιτητές φορούν μαύρες στολές, λες κι είναι... παπάδες, και βγάζουν το... ημίψηλο καπέλο τους, χαιρετώντας τον κόσμο, κάθε φορά, που μπαίνει καλάθι, ενώ έχουν μαζί τους απαραιτήτως ένα νυχοκόπτη για να κόψουν τα... περιττά νύχια των παικτών και να μην σημειώνονται τραυματισμοί.
Ο πρώτος ευρωπαϊκός σύλλογος που ιδρύει ομάδα μπάσκετ είναι η Σταντ Φρανσέ, ενώ το 1902 μια γαλλική εφημερίδα γράφει ότι "πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως διασκεδαστικό παιχνίδι, χρησιμότατο για τους παίκτες του ράγκμπι, τον χειμώνα". Κανείς ίσως εκείνη την εποχή δε φανταζόταν ότι το μπάσκετ θα εξελισσόταν τόσο πολύ και δε θα ήταν μια . . . παροδική προπόνηση των αθλητών του ράγκμπι.
Το 1898 στις ΗΠΑ δημιουργείται η NBL (National Basketball League) που περιλαμβάνει έξι ομάδες: Νιου Τζέρσι, Μίλβιλ, Πενσιλβάνια, Μπάισικλ, Χάνκον, Τζερμαντάουν. Στις 18 Ιουνίου του 1932 ιδρύθηκε στη Γενεύη η ΦΙΜΠΑ, μάλιστα την ιδρυτική διακήρυξη της παγκόσμιας ομοσπονδίας υπέγραψαν, μεταξύ άλλων, και δύο Έλληνες, ο Συμεών Μαυροσκούφης και ο Γιάννης Αμπατζόγλου, ενώ πρώτος πρόεδρος ήταν ο Ελβετός Μπουφάρ, με γενικό γραμματέα το δαιμόνιο Ουαλό Ουίλιαμ Τζόουνς. Τέσσερα χρόνια αργότερα το μπάσκετ κάνει την πρώτη εμφάνισή του στην Ολυμπιάδα του Βερολίνου, με πρώτη νικήτρια την ομάδα των ΗΠΑ, ενώ η σειρά των Ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων αρχίζει το1935 στη Γενεύη και των Παγκοσμίων Πρωταθλημάτων το 1950 στο Μπουένος Άιρες. Στο μεταξύ, το 1936, ο Αμερικανός Χανκ Λουιζέτι από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ καταπλήσσει, σουτάροντας με το ένα χέρι, ενώ το 1937 καταργείται το τζάμπολ μετά από κάθε καλάθι και καθιερώνεται ο χρονικός περιορισμός των 10 δευτερολέπτων για τη μεταφορά της μπάλας από τη σέντρα. Στα τέλη της δεκαετίας του '30 καθιερώνεται το Πανεπιστημιακό Πρωτάθλημα των ΗΠΑ και στις 28 Μαρτίου του 1939 το Όρεγκον νικά το Οχάιο Στέιτ με 46-33 και κατακτά τον πρώτο τίτλο του NCAA κι έναν χρόνο αργότερα μεταδίδονται για πρώτη φορά αγώνες μπάσκετ από την τηλεόραση και συγκεκριμένα στο στιλ των "νταμπλχέντερ" (δύο συνεχόμενοι), Πίτσμπουργκ - Φόρνταμ 57-37 και NYU-Τζορτζτάουν 50-27, από το Μάντισον Σκουέαρ της Νέας Υόρκης. Και η πιο μεγάλη στιγμή που θα σηματοδοτήσει το μέλλον του μπάσκετ και θα το οδηγήσει σε άλλα επίπεδα "γράφεται" το 1949, με τη δημιουργία του NBA.
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ
Ήταν ή δεν ήταν επινόηση του Τζέιμς Νέισμιθ το μπάσκετ; Φυσικά ο καθηγητής του Σπρίνγκφιλντ είναι ο πατέρας του αθλήματος, ωστόσο κάποιες πρωτόγονες εκδοχές του μπάσκετ διασώζονται από το μακρινό παρελθόν.
Το δέκατο τέταρτο αιώνα μετά Χριστόν, λοιπόν, οι Αζτέκοι έπαιζαν ένα παιχνίδι, το οποίο αποκαλούσαν "ολαμαλίτζλι" και είχε κάποιες ομοιότητες με το μπάσκετ, αν και οι συνέπειες ήταν πολύ μεγάλες. "Ουαί τοις ηττημένοις", λοιπόν, αφού ο αρχηγός της ομάδας που γνώριζε την ήττα, έχανε το χέρι του και μάλιστα η εκτέλεση γινόταν δημοσίως. Επίσης, ακόμα πιο πριν, στην εποχή των Μάγιας, υπήρχαν δυο παιχνίδια με κάποια κοινά προς το μπάσκετ στοιχεία, το "πάτο" και το "ποτ-α-ποκ", ενώ δεκατρία χρόνια πριν από την επινόηση του Νέισμιθ, στην "εγκυκλοπαίδεια των σπορ", ο καθηγητής Έρμαν Νιέρμπουχος έγραφε ότι "στη Φλόριντα ήταν ευρέως διαδεδομένο ένα ωραίο παιχνίδι με μπάλα και καλάθια, που παιζόταν στις παραλίες". Κάτι σαν μπιτς-μπάσκετ δηλαδή. . .
ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Χρειάσθηκε να περάσουν 28 χρόνια από εκείνη την κρύα νύχτα του 1891 στο Σπρίνγφιλντ, για να γνωρίσει η Ελλάδα το μπάσκετ. Να το γνωρίσει, να το παίξει, να το αγαπήσει και να βάλει με δειλά βήματα στην αρχή τις βάσεις της μετέπειτα λαμπρής πορείας του...
Όλα, λοιπόν, άρχισαν από τη Θεσσαλονίκη, το 1919. Στους στρατώνες λειτουργούσαν τα λεγόμενα "σπίτια του στρατιώτη", όπου οι ένοπλοι μπορούσαν να αθληθούν και να ψυχαγωγηθούν μετά την καθημερινή εκπαίδευσή τους. Η Χριστιανική Αδελφότητα Νέων Θεσσαλονίκης, παρακλάδι της παγκόσμιας YMCA, έγινε το "λίκνον" του αθλήματος. Κατ' ευτυχή συγκυρία μάλιστα πρωτοπόρος αυτής της "μετεμφύτευσης" του σπόρου ήταν ένας μαθητής του Νέισμιθ, στο Σπρίνκγφιλντ, ο Μάικλ Στεργιάδης. Στην αρχή βεβαίως τα μέσα ήταν λιγοστά και μάλιστα τα πρώτα καλάθια ήταν δύο καρέκλες κρεμασμένες ανάποδα...
Παράλληλα με τη Θεσσαλονίκη, το μπάσκετ έγινε γνωστό και στη Σμύρνη, όπου το 1920, στην προκυμαία, έγινε το πρώτο τουρνουά, στο οποίο πήραν μέρος 5 ομάδες, τρεις από σμυρνιώτικους συλλόγους και δυο στρατιωτικές. Νικήτρια ομάδα σ' αυτό το τουρνουά αναδείχτηκε η ομάδα του Πανιωνίου με κορυφαίο παίκτη της τον μετέπειτα πρόεδρο του συλλόγου Δημήτρη Καραμπάτη, ενώ ανάλογο τουρνουά διοργανώθηκε, την επόμενη χρονιά, και στην Αθήνα, με νικητή τον Παναθηναϊκό, στον οποίο αγωνιζόταν ο "πατριάρχης" Απόστολος Νικολαΐδης.
Η "έδρα" του ελληνικού μπάσκετ παραμένει η Θεσσαλονίκη, και μάλιστα από το κτίριο της ΧΑΝΘ στην οδό Ευζώνων 19 (εκεί όπου σήμερα είναι οι πολυκατοικίες των αξιωματικών), εκπορεύονται όλες οι δραστηριότητες. Το 1923 η κυβέρνηση παραχωρεί δωρεάν στην ΧΑΝΘ ένα οικόπεδο, όπου δημιουργείται το πρώτο γήπεδο του συλλόγου, ο οποίος, το 1924, με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, αποκτά το δικαίωμα μπάσκετ στα σχολεία. Την περίοδο 1924-25 υπάρχουν περίπου 15 ομάδες και 350 αθλητές και τότε διοργανώνεται το πρώτο τοπικό πρωτάθλημα, στο οποίο πήραν μέρος η ΧΑΝΘ, ο Ηρακλής, ο Άρης, η Αρμενική Ένωση, ο ΒΑΟ, η Μακαμπί Θεσσαλονίκης και ο ΑΚΟΑΧ. Συντονιστής αυτής της μεγαλόπνοης προσπάθειας είναι ο διευθυντής σωματικής αγωγής της ΧΑΝΘ, ο Αμερικανός αλλά ακραιφνής φιλέλληνας Λιούις Ρις που συνέβαλε αποφασιστικά στην εξέλιξη του ελληνικού μπάσκετ χάρη και στη φιλία του με τον τότε διευθυντή σωματικής αγωγής του Υπουργείου Παιδείας Γιάννη Χρυσάφη. Παράλληλα, την ίδια εποχή, το μπάσκετ εισάγεται στο πρόγραμμα εκπαίδευσης των ενόπλων δυνάμεων, ενώ εκπαιδεύονται προπονητές και διαιτητές.
Ο καρπός αρχίζει να ωριμάζει, ο Πανιώνιος από το 1925 σε ετήσια βάση διοργανώνει τοπικό πρωτάθλημα ενώ το 1928 διεξάγεται το πρώτο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα με νικητή τον Ηρακλή, που έχει στις τάξεις του τους: Ελευθεριάδη, Αμπατζόγλου, Ιωαννίδη, Μπουρτζιάνο, Όνικ. Ένα χρόνο αργότερα διοργανώνεται το πρώτο περιφερειακό Πρωτάθλημα Αθηνών με οκτώ ομάδες και νικητή τον Πανελλήνιο και το ίδιο συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη, όπου επικρατεί ο Άρης.
Το 1927 ο ΣΕΓΑΣ, στον οποίο εντάσσεται το μπάσκετ, καταρτίζει την πρώτη τεχνική επιτροπή, στην οποία μετέχουν οι: Απόστολος Νικολαΐδης, Νικόλαος Λορέντης, Γεώργιος Λειβαδάς, Δημήτριος Λέος και Κωνσταντίνος Καλούδης. Από το 1930 και πέρα το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα παίρνει επίσημη μορφήκαι μάλιστα στην "Εφημερίδα των Βαλκανίων" της 19ης Απριλίου 1930, ως προαναγγελία του πρωταθλήματος, υπήρχε η εξής καταχώρηση: "Την πρωίαν της Δευτέρας εις τον στίβον της ΧΑΝΘ άρχεται το υπ' αυτής διοργανούμενον Πανελλήνιον Πρωτάθλημα καλαθοσφαίρας, εις το οποίον συμμετέχουν και η πρωταθλήτρια Αθηνών "Πανιώνιος" ως και η δευτέρα κατά σειράν ερχόμενη ομάς της Νήαρ Ηστ. Εκ των ομάδων μας συμμετέχουν η πρωταθλήτριά μας "Άρης" και η δευτέρα κατά σειράν ομάς της ΧΑΝ".
Από το 1930 και πέρα οι ομάδες κι οι αθλητές αυξάνονται και πληθύνονται και το μπάσκετ βρίσκει πρόσφορο έδαφος και στις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις, ακόμα και σε νησιά, όπως η Μυτιλήνη. Το 1939 επανεκδίδονται οι κανονισμοί, που διανέμονται σε όλους τους αθλητικούς συλλόγους της χώρας, ενώ έχει προηγηθεί, στις 25 Ιουνίου του 1936, η πρώτη εμφάνιση της Εθνικής ομάδας, που παίζει στην Κωνσταντινούπολη με την Τουρκία, από την οποία χάνει με 49-12, έχοντας προπονητή τον Στεργιάδη και παίκτες τους: Αγγέλου, Σκυλογιάννη, Μπαχώμη, Σαπουντζάκη, Νανέ, Αμαραντίδη, Κουτσαλέξη και Βάση. Το 1939 μετακαλείται από το Σπόρτιγκ η ελληνική ομάδα Μίλωνας Αιγύπτου για τέσσερα φιλικά ματς, ενώ λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, την τετραετία 1936-40, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΓΑΣ, σε 2.500 αγώνες πήραν μέρος 70 ομάδες και 1.500 αθλητές. Μεσολαβούν ο πόλεμος και η κατοχή και μέσα από τα ερείπια αναδεικνύονται οι νέοι πρωταγωνιστές του αθλήματος. Η συχνή παρουσία του Έκτου Στόλου φέρνει σε επαφή το ελληνικό με το αμερικάνικο μπάσκετ, μάλιστα ένας βοηθός του φημισμένου κόουτς του Κεντάκι Άντολφ Ραπ, ο Λάνγκαστερ, δίνει τα φώτα του σε παίκτες και προπονητές, ενώ μια φορά με το πλοίο "Coral sea" ήλθε στην Ελλάδα και ο θρυλικός πλέι μέικερ των Μπόστον Σέλτικς, ο Μπομπ Κούζι. Έτσι λοιπόν ο Τάκης Ταλιαδώρος της ΧΑΝΘ κι ο Αλέκος Σπανουδάκης του Ολυμπιακού είναι οι πρώτοι Έλληνες παίκτες, που εφαρμόζουν το . . . επαναστατικό "τζαμπ σουτ", ενώ ο Γιάννης Σπανουδάκης, επίσης του Ολυμπιακού (αρχηγός της πρωταθλήτριας ομάδας του 1949) ήταν ο πρώτος που έκανε σκριν στην επίθεση.
Οι ιδέες του Άντολφ Ραπ χρησιμεύουν στον καθηγητή του πανεπιστημίου Νικόλαο Νησιώτη, που καθοδηγεί τη θρυλική πεντάδα του Πανελληνίου (Χολέβας, Στεφανίδης, Μανιάς, Ρουμπάνης, Παπαδήμας), ενώ οι συνθήκες στο ελληνικό μπάσκετ προοδεύουν κι οι επαφές με τον διεθνή χώρο έχουν ως αποτέλεσμα τη "μετανάστευση" παικτών σε ομάδες του εξωτερικού. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, οι: Φλόκας, Ματθαίου, Α. Σπανουδάκης, Μουρούζης, Ρουμπάνης, Στεφανίδης παίζουν σε ιταλικές ομάδες, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του '60 ο Φαίδων Ματθαίου ταξιδεύει στις ΗΠΑ και φέρνει μαζί του τις πιο σύγχρονες περί μπάσκετ απόψεις. . .
Την περίοδο 1963-64 καθιερώνεται το Πρωτάθλημα Α' Εθνικής, με πρώτη νικήτρια την ΑΕΚ, ενώ το μπάσκετ βρίσκεται ακόμα υπό την σκέπη του ΣΕΓΑΣ. Το 1966 ιδρύεται η Ελληνική Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών, που αναλαμβάνει την ευθύνη για το μπάσκετ και το βόλεϊ και το 1970 φτάνει η ώρα για τη δημιουργία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης (ΕΟΚ), ενώ 22 χρόνια αργότερα έρχεται η σειρά της Ένωσης Σωματείων Αμειβομένων Καλαθοσφαιριστών (ΕΣΑΚ).
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου